Η επαγγελματική καθημερινότητα μπορεί εύκολα να γίνει απαιτητική, ειδικά όταν οι ρυθμοί ανεβαίνουν και οι προσδοκίες αυξάνονται. Κάπου ανάμεσα σε προθεσμίες, meetings και ανθρώπινες σχέσεις, τα προσωπικά όρια συχνά γίνονται θολά. Όταν όμως δεν τα καθορίζεις, χάνεις ενέργεια και διάθεση, ενώ η ποιότητα της δουλειάς και της ζωής σου επηρεάζεται. Το να μάθεις να τα ορίζεις δεν είναι εγωισμός, είναι πράξη αυτοφροντίδας και επαγγελματικής ωριμότητας.
Γιατί τα προσωπικά όρια είναι απαραίτητα στη δουλειά
Τα όρια προστατεύουν τον χρόνο, την ψυχική σου ισορροπία και την επαγγελματική σου ταυτότητα. Χωρίς αυτά, είναι εύκολο να γίνεις ο άνθρωπος που λέει πάντα ναι, που δουλεύει παραπάνω χωρίς αναγνώριση, που δέχεται πίεση πέρα από το φυσιολογικό.
Όταν θέτεις ξεκάθαρα όρια, κερδίζεις τρία σημαντικά πράγματα, σεβασμό, ισορροπία και αυτοπεποίθηση. Οι συνεργάτες αντιλαμβάνονται τι μπορείς και τι δεν μπορείς να αναλάβεις, εσύ διαχειρίζεσαι καλύτερα τον χρόνο σου και ο εργασιακός χώρος γίνεται πιο υγιής.
Σημάδια ότι χρειάζεσαι καλύτερα επαγγελματικά όρια
Πολλές φορές η ανάγκη για όρια φαίνεται μέσα από μικρές συμπεριφορές που συσσωρεύονται μέσα στις εβδομάδες. Αν αναγνωρίζεις κάποια από τα παρακάτω, ίσως ήρθε η στιγμή για μια εσωτερική αναθεώρηση.
- Δέχεσαι περισσότερα καθήκοντα από όσα μπορείς να ολοκληρώσεις σε φυσιολογικό χρόνο
- Νιώθεις εξάντληση ήδη από τα μέσα της εβδομάδας
- Ενοχλείσαι όταν κάποιος παραβλέπει τον χρόνο σου ή φέρνει δουλειά της τελευταίας στιγμής
- Δυσκολεύεσαι να πεις όχι, ακόμη και όταν δεν προλαβαίνεις
- Νιώθεις ότι δεν έχεις προσωπικό χώρο, ούτε ψυχικό ούτε χρονικό
Αυτά τα σημάδια δείχνουν ότι έχει ανοίξει ένα κενό ανάμεσα σε αυτό που προσφέρεις και αυτό που αντέχεις. Το να το αναγνωρίζεις είναι το πρώτο βήμα για να το διορθώσεις.
Πώς να θέτεις όρια με καθαρό και ευγενικό τρόπο
Το να βάζεις όρια στη δουλειά δεν σημαίνει ότι έρχεσαι σε σύγκρουση. Αντίθετα, δείχνεις σε όλους ότι σέβεσαι τον εαυτό σου και ταυτόχρονα εκτιμάς τη συνεργασία. Κάθε όριο μπορεί να διατυπωθεί με τρόπο σταθερό και ευγενικό.
Δώσε σαφήνεια στον χρόνο σου
Αν κάτι δεν μπορεί να ολοκληρωθεί σήμερα, μπορείς να το πεις ξεκάθαρα. Μια φράση όπως, “μπορώ να το αναλάβω, χρειάζομαι όμως χρόνο μέχρι αύριο”, βάζει όρια χωρίς να απομακρύνει τον άλλον. Η σαφήνεια βοηθά τους συνεργάτες να κατανοήσουν τις πραγματικές σου δυνατότητες.
Μάθε να λες όχι χωρίς ενοχές
Το όχι δεν είναι άρνηση συνεργασίας, είναι προστασία του φόρτου σου. Μπορείς να αρνηθείς με σεβασμό και να προτείνεις μια εναλλακτική, για παράδειγμα, “δυστυχώς δεν προλαβαίνω σήμερα, μπορείς όμως να το αναθέσεις σε κάποιον άλλον”. Έτσι κρατάς την ισορροπία και παραμένεις υποστηρικτική.
Διατήρησε τον προσωπικό σου χώρο
Ακόμη και σε ανοιχτά γραφεία υπάρχει τρόπος να κρατήσεις την ιδιωτικότητά σου. Μικρές κινήσεις όπως η χρήση ακουστικών, μια ήρεμη φράση “θα επανέλθω όταν ολοκληρώσω αυτό που κάνω”, βοηθούν τους άλλους να αντιληφθούν πότε χρειάζεσαι χρόνο συγκέντρωσης.
Μίλα ανοιχτά όταν κάτι σε πιέζει
Η ήρεμη, άμεση επικοινωνία προλαμβάνει παρεξηγήσεις. Μια σύντομη κουβέντα με τον προϊστάμενο ή τη συνάδελφο μπορεί να αλλάξει τελείως την καθημερινότητά σου. Όταν εκφράζεις τι σε δυσκολεύει, δημιουργείς χώρο για λύσεις που εξυπηρετούν όλους.
Πρακτικά tips για υγιή όρια στην καθημερινότητα
- Κράτα συγκεκριμένο ωράριο και απόφυγε τα ατελείωτα after hours
- Οργάνωσε τον χρόνο σου σε μικρά blocks, είναι πιο εύκολο να τον προστατέψεις
- Δώσε προτεραιότητα στις βασικές εργασίες και μην γεμίζεις τη λίστα σου με υποχρεώσεις άλλων
- Χρησιμοποίησε απλές φράσεις που δηλώνουν το όριό σου, όπως “αυτό χρειάζεται χρόνο” ή “μπορώ να το δω αύριο”
- Προσπάθησε να έχεις διαλείμματα μέσα στη μέρα, βοηθούν τη σκέψη και σου θυμίζουν ότι είσαι άνθρωπος, όχι μηχανή
Όρια που ενισχύουν την αυτοεκτίμηση
Τα προσωπικά όρια δεν είναι σκληρή στάση, είναι βαθιά πράξη σεβασμού προς τον εαυτό σου. Όσο περισσότερο τα εφαρμόζεις, τόσο αυξάνεται η αίσθηση ότι ελέγχεις τη ζωή σου και ότι επενδύεις στην ευημερία σου. Εκτός από επαγγελματικά, τα όρια έχουν και συναισθηματική δύναμη, σου υπενθυμίζουν ότι αξίζεις χώρο, χρόνο και σεβασμό.
Κλείνοντας
Κάθε όριο που θέτεις είναι ένα δώρο προς τον εαυτό σου. Είναι μια ήρεμη υπόσχεση ότι θα προστατεύεις όσα σε κάνουν να ανθίζεις και ότι δεν θα αφήνεις τον ρυθμό της δουλειάς να καθορίζει τη ζωή σου. Τα όρια δεν σε περιορίζουν, σε ελευθερώνουν.
